สํานวน หมายถึง คําพูดที่เป็นชั้นเชิงมีความหมายพิเศษแสดงถึงภาพพจน์เฉพาะตัว
และมีความหมายไม่ตรงกับรากศัพท์ แต่มีความหมายเป็นอย่างอื่น
ขึ้นอยู่กับเรื่องที่กล่าวถึง มีลักษณะเป็นถ้อยคําสั้น ๆ กะทัดรัด มีสัมผัสคล้องจอง
โดยคนฟังอาจเข้าใจความหมายทันทีถ้าคําพูดนั้นใช้กันแพร่หลายทั่วไปจนอยู่ตัวแล้ว
แต่ถ้าไม่แพร่หลายคนฟังก็ไม่อาจเข้าใจได้ทันทีต้องคิดจึงจะเข้าใจหรือบางครั้งคิดแล้วก็ยังเข้าใจเป็นอย่างอื่นหรือไม่เข้าใจก็ได้ต้องใกล้ชิดกับเจ้าของภาษาจึงจะเข้าใจและใช้ได้ถูกต้อง
สุภาษิต คือ คํากล่าวที่ดีที่เป็นจริงทุกสมัย
มีคติชวนให้คิด เป็นคําเตือน คําสอนหรือ คําสั่งสอนให้ประพฤติดี มีกิริยามารยาทดี
เป็นคติสอนใจให้ทําในสิ่งที่ดีงาม เป็นคํากล่าวที่เป็นหลักของความจริง
และกล่าวถึงเรื่องทั่วไป สอนให้เห็นสัจธรรมแห่งชีวิต เช่น “ให้ทุกข์แก่ท่านทุกข์นั้นถึงตัว”
“อย่าไว้ใจทางอย่าวางใจคน จะจนใจเอง” “แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร” (ดวงใจไทยอุบุญ,
2543 : 236)
คําพังเพย คือ ถ้อยคําที่กล่าวแสดงความเป็นจริง
ความคิดเห็นหรือสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งไว้เป็นกลาง ๆ
เพื่อนําไปใช้ประกอบการพูดให้ได้ความหมายดียิ่งขึ้น คําพังเพย ส่วนมากจะเป็นข้อคิดและมีความหมายลึกซึ้ง เช่น
“ตําน้ําพริกละลายแม่น้ำ” “งมเข็มในมหาสมุทร” “สุกเอาเผากิน” (สุจริต เพียรชอบ,
2539 : 150)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น